Sociaal constructionisme is een kennistheorie die ervan uit gaat dat mensen in interactie de werkelijkheid vormgeven. Dat wil zeggen dat mensen kennis opdoen van de wereld om hen heen in een sociale omgeving en dat zij betekenis geven aan dat wat om hen heen is samen met anderen. In plaats van afzonderlijk binnen elk individu. 

Dat houdt ook in dat veel van wat wij als realiteit waarnemen – en dus voor waar aannemen – afhangt van gedeelde veronderstellingen binnen een bepaalde context. Deze gezamenlijk geconstrueerde opvattingen over de wereld vormen de basis voor gedeelde aannames over de werkelijkheid.

In relatie en interactie scheppen wij de werkelijkheid. 

Veel van de dingen die wij als vanzelfsprekend beschouwen en waarvan wij geloven dat het de objectieve werkelijkheid is, zijn eigenlijk sociaal geconstrueerd: constructen. Dat maakt ook dat binnen deze theorie ervan uit gegaan wordt dat als de situatie, context of omgeving verandert deze constructen dus ook kunnen veranderen. En dat geeft ruimte! Er is immers niet een absolute werkelijkheid of waarheid, maar meerdere.

Wanneer je wilt veranderen is deze manier van denken een zegen en een vloek. Het geeft ruimte om te bedenken dat je een nieuwe werkelijkheid kunt vormgeven door nieuwe ‘afspraken’ te maken of constructen opnieuw vorm te geven. Tegelijkertijd haalt het omver dat waar je al die tijd in geloofde echt waar te zijn, maar een mogelijke zienswijze of interpretatie was en dus niet absoluut waar. 

Om binnen teams en organisaties met deze manier van denken aan de slag te gaan is het daarom ook belangrijk om stil te staan bij deze ‘oude’ manieren van betekenis geven. Het waarom ervan en vervolgens ook het waarom van de noodzaak om te veranderen. Wanneer dat op een respectvolle manier gebeurt en er ruimte en aandacht is voor ‘afscheid’ als het ware van het oude, dan ontstaat er beweging, verandering.